The Art of Interpretation
စကားပြန်တစ်ယောက်ရဲ့တာဝန်က?
စကားပြန်တစ်ယောက်ရဲ့တာဝန်ကတော့ ဘာသာစကားမတူညီတဲ့ လူတစ်ယောက်နဲ့တ်ယောက် (သို့မဟုတ်) မတူညီတဲ့ လူဘောင်အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုနဲ့တစ်ခုကြား အဲ့လိုမတူညီတဲ့အရာနှစ်ခုကြားထဲမှာ တူညီတဲ့နားလည်မှုကိုရရှိရန် ဆောင်ရွက်ပေးကြဖို့ပဲဖြစ်ပါတယ်။
အမျိုးမျိုးသောလုပ်ငန်းတွေလုပ်ဆောင်တဲ့နေရာမှာ စကားပြန်တစ်ယောက်ရဲ့အခန်းကဏ္ဍဟာ အရေးပါတဲ့နေရာကနေဆက်တိုက်ရှိနေခဲ့ပါတယ်။ အကယ်၍ လူနှစ်ဦးကတူညီတဲ့ဘာသာစကားနဲ့ အပြန်အလှန်ဆွေးနွေးပြောဆိုနိုင်မယ်ဆိုရင် စကားပြန်တစ်ယောက်ရဲ့တည်ရှိမှုကအချည်းအနှီးပါ။ သို့သော်လည်း ယခုအခါမှာ နိုင်ငံတကာမှလူများအပြန်အလှန် အကျိုးအစီးပွားတွေအတွက်တိုးတက်အောင် လုပ်ဆောင်နေကြသည်ဖြစ်တဲ့အတွက် စကားပြန်တွေရဲ့ တည်ရှိမှုက လိုအပ်နေခဲ့ပါတယ်။အရေးပါတဲ့ပုဂ္ဂိုလ်တွေတက်ရောက်ရတဲ့ နိုင်ငံတကာအစည်းအဝေးကြီးတွေမှာဆိုရင်လည်း စကားပြန်တွေက မရှိမဖြစ်ပါ။
စကားပြန်တစ်ယောက်ရဲ့အရည်အချင်းများက?
နိုင်ငံခြားဘာသားစကားကို ပြောနိုင်နေပြီဆိုရင်
စကားပြန်လုပ်လို့ရပြီလို့ အများကထင်ကောင်းထင်နိုင်ပါတယ်။
တကယ်တော့ နိုင်ငံခြားဘာသာစကားတစ်ခုကို
ကျွမ်းကျင်ပိုင်နိုင်မှုက စကားပြန်တစ်ယောက်မှာ
ရှိသင့်တဲ့အရည်အချင်းတွေထဲကမှ
အနည်းဆုံးရှိရမယ့် အရည်အချင်းတစ်ခုသာဖြစ်ပါတယ်။
အဲ့လိုပြောတာက ဘာနဲ့တူသလဲဆိုရင်
လက်ဝှေ့သမားတစ်ယောက်မှာ လက်နှစ်ဖက်ရှိရမယ်လို့
ပြောတာနဲ့အတူတူပါပဲ။
လက်နှစ်ဖက်မရှိရင် လက်ဝှေ့သမားမဖြစ်နိုင်တာမှန်ပေမယ့်
လက်နှစ်ဖက်ရှိနေတိုင်းလည်း လက်ဝှေ့သမား
မဖြစ်နိုင်ဘူးဆိုတဲ့ သဘောပါ။
နိုင်ငံခြားဘာသာစကားကျွမ်းကျင်မှုဟာ
စကားပြန်တစ်ယောက်အတွက် လိုအပ်တဲ့ကိရိယာ
တစ်ခုသာဖြစ်ပါတယ်။ တကယ့်စကားပြန်တစ်ယောက်အနေနဲ့
ရပ်တည်တော့မယ်ဆိုရင်တော့ အဲ့ကိရိယာကို အသုံးချဖို့
နည်းလမ်းများစွာ လေ့ကျင့်မှုများစွာ အရည်အချင်းများစွာ
လိုအပ်ဦးမှာ အမှန်ပါပဲ။
စကားပြန်တစ်ယောက်မှာ
အနည်းဆုံးရှိထားတဲ့
အရည်အချင်းတွေကတော့
၁။
တစ်ဖက်လူရဲ့စကားကို ကိုယ့်ရဲ့စိတ်ခံစားချက်များ
တစ်ခုတစ်လေမပါစေဘဲ
အေးဆေးတည်ငြိမ်စွာ
နားထောင်နိုင်မှု အရည်အချင်း။
၂။
ချက်ချင်းတုန့်ပြန်နိုင်မှုအရည်အချင်း။
၃။
အကြောင်းအရာများကို မှတ်သားထားနိုင်မှု အရည်အချင်း။
အထက်ပါ အရည်အချင်းသုံးခုကတော့
စကားပြန်တိုင်းမှာရှိထားပြီးဖြစ်ပါတယ်။
စကားပြန်သူတွေဟာ စကားတစ်ခွန်းကို
ကြားလိုက်တာနဲ့ တစ်ပြိုင်နက်
ကိုယ့်ရဲ့မှတ်ညဏ်ထဲမှာ မှတ်သားထားတဲ့
စကားလုံးတွေထဲမှာ အဓိပ္ပာယ်ကို သွားရှာရပါတယ်။
ပြီးတာနဲ့ချက်ချင်း သင့်တော်တဲ့ မိခင်ဘာသာစကားလုံးကို
ရွေးချယ်ပြီး ချက်ချင်း နှုတ်မှ ထုတ်လွှတ်ပေးကြတာ ဖြစ်ပါတယ်။
သည်နေရာမှာ မိခင်ဘာသာစကားကို ပြေပြစ်စွာ ပြောဆိုနိုင်မှုဆိုသည့်
အရည်အချင်းတစ်ခု ကလည်း ထပ်လောင်းလိုအပ်လာပြန်ပါတယ်။
စကားပြန်တစ်ယောက်က မိမိကြားလိုက်တဲ့
စကားတစ်ခွန်းကို စကားပြန် လိုက်ပြီးတဲ့နောက်မှာ
သူဟာ ထိုအကြောင်းအရာကို
မေ့ကောင်းလည်း မေ့သွားနိုင်ပါတယ်။
နောက်ထပ်စကားတစ်ခွန်းအား
စကားပြန်ရန်အတွက်
သူရဲ့စိတ်နဲ့ ဦးနှောက်က ဆက်ပြီးအလုပ်လုပ်နေရတဲ့
အတွက်ကြောင့်ပါ။
စကားပြန်တစ်ယောက်ရဲ့အခက်အခဲတွေက?
ပထမဆုံးခက်ခဲရခြင်း အကြောင်းကတော့
အချိန်ပဲဖြစ်ပါတယ်။ စကားပြန် တစ်ယောက်အတွက်
ရတဲ့အချိန်က စက္ကန့်ပိုင်းမျှသာဖြစ်ပါတယ်။
ဘာသာပြန် သူတစ်ဦးဆိုရင်တော့ အဘိဓာန်၊
စာရွက်စာတမ်းများနဲ့ ကိုးကားချိန်ရနိုင်ပေမယ့်
စကားပြန်တစ်ယောက်ကတော့
စက္ကန့်ပိုင်း အချိန်အကန့်အသတ်အတွင်းမှာ
အများလက်ခံနိုင်လောက်တဲ့ အသုံးအနှုန်းများဖြင့်
ပြန်လည်ဖော်ပြနိုင်ဖို့က အလွန်အရေးကြီးပါတယ်။
စကားပြန်ခြင်းအနုပညာက ဘာသာပြန်ခြင်းနဲ့လည်း မတူညီပါဘူး။
ဤအချိန်ဖိအားက စကားပြန်တစ်ယောက်အတွက်
အလွန်ကို စိတ်ဖိစီးမှုဖြစ်စေပါတယ်။
အချိန်ရှည်လျားစွာ ဆက်တိုက်
စကားပြန်ဆိုဖို့ရန်ကလည်း
တကယ့် တကယ်ကို မလွယ်ကူလွန်းလှပါဘူး။
ဦးနှောက်နဲ့စိတ်ကို အရမ်းထိန်းချုပ်ပြီးလုပ်ရတဲ့
အလုပ်တစ်ခုပါ။
(ဘာသာပြန်ဆိုခြင်းတွင်လည်း မတူညီသော အခြားဖိအားများရှိနိုင်ပါသည်။)
စကားပြန်ခြင်းကို အကြမ်းအားဖြင့်
အမျိုးအစား (၂) မျိုးခွဲခြားထားပါတယ်။
တစ်ပြိုင်နက်စကားပြန်ခြင်းမှာလည်း
၁။ တီးတိုးစကားပြန်ခြင်းနှင့်
၂။ နားကြပ်ကိရိယာဖြင့်စကားပြန်ခြင်းဆိုပြီး
ပြန်လည်ခွဲခြားနိုင်ပါတယ်။
နားထောင်သူတစ်ဦး (သို့) နှစ်ဦးစတဲ့
အခြေအနေမျိုးမှာဆိုရင်
စကားပြန်သူက နားထောင်သူရဲ့
နောက်နားမှာကပ်ထိုင်ပြီး
တီးတိုးစကားပြန်ခြင်းကို ပြုလုပ်ပေးပါတယ်။
နိုင်ငံတကာမှ လူပုဂ္ဂိုလ်များ တက်ရောက်တဲ့
အခမ်းအနားများ၊ မိန့်ခွန်းပြောဆိုခြင်းများ
စတဲ့အချိန်များမှာဆိုရင်တော့
မိုက်ခရိုဖုန်းနှင့် နားကြပ်ကိရိယာများမှတစ်ဆင့်
သက်ဆိုင်ရာစကားပြန်များက
တစ်ပြိုင်နက် စကားပြန်ခြင်းကို လုပ်ဆောင်ကြရပါတယ်။
တစ်ပြိုင်နက်စကားပြန် ဆိုခြင်းအတွက် စကားပြန်တွေက
မိမိကြားလိုက်တဲ့ အကြောင်းအရာများ အားလုံးကို
တစ်ပြိုက်နက် နောက်မှ ပြန်ပြောကြရတာဖြစ်တဲ့အတွက်
ပြောလိုက်တဲ့စကားရဲ့ အဓိကအချက်ကို
နားထောင်သူများအား ပြီးပြည့်စုံစွာ
ပြန်လည်ပြောကြားနိုင်ဖို့ကတော့ ခက်ခဲပါတယ်။
တစ်ခွန်းခြင်းစကားပြန်ခြင်း
(逐次通訳)
တစ်ခွန်းခြင်းစကားပြန်ခြင်းကိုတော့
စကားပြန်အတွက် အချိန်ထည့်သွင်း
ပေးထားသောအခမ်းအနားများ၊
စကားအခွန်းတိုင်း အခွန်းတိုင်းကို
နားထောင်သူများမှ တိတိကျကျ
နားလည်သိရှိရန်လိုအပ်သောအခြေအနေများမှာ
အသုံးပြုပါတယ်။
စီးပွာရေးလုပ်ငန်းဆိုင်ရာ အစည်းအဝေးများ၊
နိုင်ငံခြားဘာသာစကားဖြင့် သင်ကြားပို့ချမှုများအတွက်
တစ်ခွန်းခြင်းစကားပြန်ခြင်းဟာ လိုအပ်ပါတယ်။
တစ်ပြိုင်နက်ဘာသာပြန်ခြင်းထက်စာလျှင်
အချိန်အနည်းငယ်ပိုရပြီး
စကားအခွန်းတိုင်းကို တိတိကျကျ
ပြန်ပြောပေးရန် အချိန်ရတယ် ဆိုပေမယ့်လည်း
တစ်ခွန်းချင်း ဘာသာပြန်သူအတွက်
ရတယ်ဆိုတဲ့ အချိန်ကလည်း
စက္ကန့်ပိုင်း မျှသာ ဖြစ်ပါတယ်။
စကားပြန်ခြင်းလုပ်ငန်းစဉ်
စကားပြန်ခြင်းဖြစ်စဉ်က တစ်ခဏလေးအတွင်းမှာ
ပြီးဆုံးစေရတဲ့ လုပ်ငန်းစဉ် ဖြစ်ပေမယ့်
လုပ်ဆောင်သွားရတဲ့ ဖြစ်စဉ်ကို
အသေးစိတ် ပြန်ပြောရမယ် ဆိုရင်တော့
အပိုင်းသုံးပိုင်း ပါရှိပါတယ်။
၁။ နားလည်မှု
၂။ ဘာသာစကားပြောင်းလဲမှု
၃။ နှုတ်မှထုတ်ဖော်ပြောကြားမှု
တို့ပဲဖြစ်ပါတယ်။
နားလည်မှု
ဘာသာစကားတူတဲ့လူအချင်းချင်းတောင်
တစ်ဖက်လူပြောတဲ့စကားကို
နားလည်သိရှိဖို့ဆိုတာ မလွယ်ကူပါဘူး။
ထိုကဲ့သို့ ဘာသာစကားမတူတဲ့
လူတစ်ယောက်ပြောတဲ့စကားကို
နားလည်နေဖို့ဆိုတာ ပိုလို့ပင်ခက်ခဲ လှပါတယ်။
နားလည်ဖို့အတွက် ဘာတွေလိုအပ်မလဲဆိုတော့
၁။စကားပြောသူရဲ့ အသံအား သေသေချာချာ ပြတ်ပြတ်သားသားကြားရရန်။
၂။ အဆိုပါ နိုင်ငံခြားဘာသာစကားနဲ့ရင်းနှီးကျွမ်းဝင်မှုရှိရန်။
၃။ထိုနိုင်ငံရဲ့ယဉ်ကျေးမှုနောက်ခံကို နားလည်ထားရန်။
၄။ ပြောသူ၏အသံထွက်နှင့် စကားလုံးအသုံးပြုမှုကို ခွဲခြမ်းစိတ်ဖြာရန်။
၅။ ပြောသူနှင့် ဆွေးနွေးလျက်ရှိသည့် အကြောင်းအရာနှင့် ကျွမ်းဝင်မှုရှိရန်။
၆။ ကျယ်ပြန့်သောဗဟုသုတ၊ ပညာရေးစံနှုန်း၊ မိခင်ဘာသာစကားကျွမ်းကျင်မှု
စတာတွေက အခြေအားဖြင့် ပြီးပြည့်စုံသော
စကားပြန်ခြင်းလုပ်ဆောင်ရန် လိုအပ်မည်ဖြစ်ပါတယ်။
စကားပြန်တစ်ယောက်ရသင့်သော
အခွင့်အရေးများ
စကားပြန်တစ်ယောက်သည် ကောင်းမွန်မှန်ကန်သော
စကားပြန်ခြင်းကိုလုပ်ဆောင်ရန်အတွက်
အနည်းဆုံး စကားပြောသူ၏ အသံအား
ရှင်းလင်းစွာ ကြားနိုင်ရန် တောင်းဆိုပိုင်ခွင့်ရှိသည်။
စကားအစိတ်အပိုင်းတစ်ချို့ကို
ပိုမိုသေချာရန် ပြောသူအား
ပြန်လည် မေးမြန်းခွင့်ရှိသည်။
(စကားအခွန်းတိုင်းကို ပြန်မေးရန်မဟုတ်ပါ။)
စကားပြန်တစ်ယောက်ကလည်း
ထိုသို့မေးမြန်းခြင်းကို မိမိဂုဏ်ညှိုးနွမ်းသည်ဟု
မစဉ်းစားဘဲ တိကျစွာ ပြန်လည်ပြောဆိုရန်ဟု စဉ်းစား၍
သေချာပေါက် လုပ်ဆောင်သင့်သည်။
နားထောင်သူများမှလည်း အလားတူကဲ့သို့
နားလည်မှုပေးရန် လိုအပ်သည်။
Note Taking Skill
စကားပြန်နေစဉ် ပိုမိုတိကျတဲ့အကြောင်းအရာတွေကို
ပြန်လည်ပြောပြပေးနိုင်ရန်အတွက်
စကားပြန်တစ်ယောက်အတွက်
Note taking က အရေးပါလွန်းလှပါတယ်။
Note ချရေးလိုက်ခြင်းဟာ
ကြားလိုက်တဲ့အကြောင်းအရာရဲ့
အဓိကအချက်ကို မေ့မသွားစေရန်
အရေးပါလွန်းလှပါတယ်။
Noteရေးတယ်ဆိုတာကလည်း ကြားသမျှ
အကုန်လိုက်ရေးတာမဟုတ်သလို
ရေးလိုက်တဲ့အကြောင်းအရာကလည်း
ပြောသွားတဲ့စကားဖြစ်ချင်မှလည်း ဖြစ်ပါလိမ့်မယ်။
ကြားလိုက်တဲ့အကြောင်းအရာအား မမေ့သွားစေရန်
နံပါတ်၊သင်္ကေတများနှင့် အလွယ်မှတ်သားထားလိုက်ခြင်းသာဖြစ်ပါတယ်။
အာရုံစူးစိုက်မှုအရမ်းကောင်းပြီး မှတ်ထားနိုင်စွမ်းရည်
မြင့်မားတဲ့သူတွေ အတွက်တော့ Note ချရေးစရာမလိုပေမယ့်
စကားပြန်အများစုကတော့ နေ့ရက်အချိန်၊ ငွေကြေးပမာဏ၊
ကိန်းဂဏာန်းတွေကို Noteချရေးလေ့ရှိပါတယ်။
Note ရေးပုံရေးနည်းကလည်း
တစ်ယောက်နဲ့တစ်ယောက်မတူညီကြသလို
တခြားလူရေးသလို လိုက်ပြီးရေးရမယ်ဆိုတဲ့
သတ်မှတ်ချက်လည်း မရှိပါဘူး။
တခြားသူသောက်နေကျဆေးကို
ယူသောက်တိုင်းလည်းကိုယ်နေကောင်းမယ်လို့
မပြောနိုင်တဲ့အတွက် ကိုယ်သောက်နေကျဆေး၊
ကိုယ်နဲ့အဆင်ပြေတဲ့ ရေးပုံရေးနည်းနဲ့သာ
ရေးဖို့ပြောချင်ပါတယ်။
ပိုကောင်းတဲ့နည်းလမ်းလေးတွေတွေ့ရင်တော့
အတူယူပြီး လေ့ကျင့်နိုင်ပါတယ်။
စကားပြန်တစ်ယောက်က မီတင်၊
အခမ်းအနား မစတင်မီမှာ
Note ရေးဖို့ အဆင်သင့်အနေအထားဖြစ်နေရပါမယ်။
ပွဲစတော့မှ စာအုပ်ရှာ၊ ဘောပင်လိုက်ရှာတာတွေ
မဖြစ်သင့်ပါဘူး။
တစ်ခါတစ်လေမှာ ပြောမယ့်သူက
ဘယ်လောက်ကြာကြာပြောမလဲဆိုတာ
မသိနိုင်တဲ့ အခြေအနေမျိုးတွေလည်း ရှိတဲ့အတွက်
စကားပြန်တိုင်း Noteစာအုပ်လေးကိုဘေးမှာ
အမြဲအဆင်သင့်ရှိနေစေတာ မမှားပါဘူး။
စကားပြန်တစ်ယောက် Note ရေးတာဟာ
ကျောင်းတုန်းကဆရာပြောတဲ့
အကြောင်းအရာတွေကို လိုက်မှတ်တာနဲ့
လုံးဝမတူပါဘူး။
အဲ့နေရာ၊ အဲ့အချိန်ခဏ လေးအတွင်းမှာ
ပြန်မှတ်မိနိုင်စေရန်လိုက်မှတ်တာ ဖြစ်တဲ့အတွက်
အဲ့ခဏလေးအတွင်းမှာ မှတ်မိစေမယ့်
မှတ်စုဖြစ်ရင် အဆင်ပြေပါတယ်။
စကားပြန်တစ်ယောက်ရဲ့ မှတ်စုကို
နောက်တစ်နေ့ ဒါမှမဟုတ် နောက်တစ်လလောက်နေမှ
သွားပြန်ဖတ်လည်း နာမလည်ဖို့က များပါတယ်။
အရှေ့အပိုင်းမှာရေးထားသလို စကားပြန်တစ်ယောက်က ပြောပြီးတာနဲ့
ကိုယ်ဘာပြောခဲ့မှန်းတောင်မမှတ်မိတော့သလို
ကိုယ်ရေးထားတဲ့ Note ကို
ကိုယ်ကိုယ်တိုင်လည်း နားမလည်တာမျိုး၊ မသိတော့မျိုးကလည်း
ပုံမှန် ဖြစ်နေကျဖြစ်ရိုးဖြစ်စဉ်တစ်ခုပါပဲ။
တစ်ခါတစ်ရံမှာ ကိုယ့်အလုပ်က
freelanceမဟုတ်ဘဲ စကားပြန်ဝန်ထမ်း
တစ်ယောက်ဖြစ်တဲ့အတွက် business meetingတွေမှာ
စကားပြန်လုပ်ပြီးရင် meeting minutes (議事録) ဆိုတာကြီးကလည်း
ကိုယ့်တာဝန်ဖြစ်လာပြန်ပါ သေးတယ်။
ကိုယ်ကစကားပြန်လိုက်တယ် ပြီးတော့မှ
meeting minutes ရေးပေးဖို့
တောင်းဆိုလာတဲ့အခါမျိုးလည်း ကြုံတွေ့ရနိုင်ပါတယ်။
အဲ့လိုအချိန်မျိုးမှာ ကိုယ့်ရဲ့Note taking အလေ့အကျင့်လေးက
ကိုယ့်အတွက် အကောင်းဆုံး supporterဖြစ်လာမှာအသေချာပါပဲ။
Note မှတ်ခြင်းကလည်း လေ့ကျင့်လို့ရတယ့်
အလေ့အကျင့်တစ်ခုပါပဲ။
လွယ်ကူတဲ့နည်းလမ်းတစ်ခုကို ပြောပြပေးပါမယ်။
၁။ တစ်ယောက်ယောက်ကိုအကူအညီတောင်းပြီး
စာနှစ်မျက်နှာလောက်ကို ပုံမှန်အနေအထားနဲ့ ဖတ်ခိုင်းပါ။
၂။ ထိုသို့ဖတ်နေစဉ်အတွင်း Noteလိုက်မှတ်ပါ။
၃။ ပြီးရင် ကိုယ့်noteကိုကြည့်ပြီး အကြောင်းအရာများကို ပြန်ပြောကြည့်ပါ။
၄။ စာရွက်နဲ့ပြန်တိုက်ပြီး ကိုယ်ပြောဖို့ကျန်သွားတဲ့ဘအဓိကအကြောင်းအရာတွေ၊
လွဲသွားတဲ့ အကြောင်းအရာတွေကို သုံးသပ်ပါ။
၅။ ဘာကြောင့်ကျန်သွားတာလဲဆိုတာကို လေ့လာဆန်းစစ်ပြီး ပြုပြင်ပါ။
အထက်ပါနည်းလမ်းနဲ့ ကိုယ့်ရဲ့ note taking skillကို
မြှင့်တင်နိုင်မယ်ဖြစ်ပါတယ်။
ဒါကလည်း မိခင်ဘာသာစကားအတွက်ပဲလေ့ကျင့်ရပါသေးတယ်။
စကားပြန်တစ်ယောက်အတွက်ကတော့
နိုင်ငံခြားဘာသာစကားကိုနားထောင်၊
လိုက်မှတ်၊ ဘာပြောရမလဲစဉ်းစား၊ ပြန်ပြော
စတဲ့အဆင့်ပေါင်းများစွာကို
အချိန်တိုလေးအတွင်းမှာ လုပ်ရမှာဖြစ်တဲ့အတွက်
အချိန်တိုင်း အကြိမ်တိုင်းမှာ
ပြီးပြည့်စုံတဲ့စကားပြန်တစ်ယောက်ဖြစ်ဖို့တော့
အများကြီး ကြိုးစားရဦးမှာပါ။
ကြိုးစားတယ်ဆိုတဲ့အပိုင်းမှာလည်း
လေ့ကျင့်နေဖို့ပဲမဟုတ်ဘဲ
ကိုယ်တိုင်လုပ်ကြည့် ကိုယ်တိုင်မှားကြည့်
လွဲကြည့်ပြီး အတွေ့အကြုံတွေ
အများကြီးယူကာ နိုင်ငံအတွက် တစ်ဖက်တစ်လမ်းမှ
ဂုဏ်ဆောင်ပေးနိုင်မယ့် စကားပြန်ကြီးတွေ
ဖြစ်ကြပါစေလို့ဆုတောင်းပေးရင်း....
အမှားများစွာဖြင့်ပျော်ရွှင်နေသောစကားပြန်လေး
月見


コメント
コメントを投稿